Relacja z konferencji "Światy Jana Kasprowicza"

W dniach 25-27 czerwca 2016 roku w Muzeum Jana Kasprowicza w Zakopanem odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa „Światy Jana Kasprowicza. W 90-lecie śmierci Poety i 100-lecie wydania «Księgi ubogich»”, zorganizowana z inicjatywy Stowarzyszenia Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza, przy współpracy Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza, Pracowni Historii Dramatu 1864-1939 UW, Katedry Dramatu i Teatru KUL i Zakładu Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski UAM. W obradach wzięło udział blisko 30 badaczy z kilkunastu ośrodków – historycy literatury, dramatu i teatru, muzealnicy, historycy sztuki. Profesor Roman Loth, wybitny edytor i znawca twórczości Kasprowicza, w liście skierowanym do uczestników konferencji podkreślił, że jest to jedno z najważniejszych wydarzeń w historii naukowej recepcji dzieła poety. Obradom, odbywającym się w gościnnych wnętrzach i ogrodach Harendy, towarzyszyły m.in.: wystawa „Fermenty poznańskie” ze zbiorów Jolanty i Mariana Piaseckich, prezentacja efektów projektu „Muzeum Jana Kasprowicza na Harendzie, jego zabytki i archiwalia w służbie nauki i kultury” (realizowanego przy wsparciu Fundacji PZU w latach 2014–2016), a także promocja 8 tomu (cz. 1-2) „Pism zebranych” Jana Kasprowicza.

Relacja z konferencji "W teatrze dziejów"

W dniach 9-10 maja 2016 roku odbyła się w Warszawie konferencja naukowa zatytułowana: W teatrze dziejów. O dramacie historycznym od 1864 roku do dzisiaj, zorganizowana przez Pracownię Historii Dramatu 1864-1939 przy Instytucie Literatury Polskiej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Była to pierwsza konferencja zorganizowana przez Pracownię. Wygłoszono 60 referatów, których autorzy wywodzą się z najważniejszych instytucji naukowych w kraju. Obfitość naukowych wystąpień poświęconych zagadnieniu dramatu historycznemu dowodzi jak rozlegle to wciąż pole dla badaczy, a także argument na rzecz swoistego renesansu w badaniach tego typu, na co zwróciła uwagę - w wykładzie inauguracyjnym - prof. Dobrochna Ratajczakowa. Poszczególne wystąpienia poświęcono powszechnie znanym i uznanym autorom, Stanisławowi Wyspiańskiemu, Tadeuszowi Micińskiemu, Stefanowi Żeromskiemu, Cyprianowi Norwidowi, Tadeuszowi Gajcemu i Sławomirowi Mrożkowi - proponując reinterpretacje ich dramatów.

Odkurzono niejako i przypomniano sztuki pisarzy znanych, ale piszących dramaty historyczne na uboczu działalności literackiej, zatem: Marii Konopnickiej, Marii Dąbrowskiej i Jarosława Iwaszkiewicza.

Poddano nowym odczytaniom dramaty mniej popularnych twórców: Władysława Ludwika Anczyca, Adolfa Nowaczyńskiego, Jerzego Żuławskiego, Stanisławy Przybyszewskiej, Zygmunta Nowakowskiego, Emila Zegadłowicza, Romana Brandstaettera i Władysława Terleckiego.

Duża liczba wystąpień poświęcona była zupełnie nieznanym tekstom, całkowicie nieznanych autorów: Adamowi Bełcikowskiemu, Bronisławowi Grabowskiemu, Józefowi Kościelskiemu, Wincentemu Rapackiemu, Marii Gertrudzie Skórzewskiej, Janowi Nikodemowi Jaroniowi, Piotrowi Kołodziejowi, Adolfowi Walewskiemu, Jadwidze Marcinkowskiej, Dionizemu Bączkowskiemu, Andrzejowi Rybickiemu, Eleonorze Kalkowskiej, Ferdynandowi Goetlowi, Wacławowi Grubińskiemu.

Dużym zainteresowaniem badawczym cieszyła się twórczość współczesnych dramaturgów, piszących sztuki poświęcone przeszłym wydarzeniom: Jolanty Janiczak, Macieja Wojtyszki, Tadeusza Słabodzianka i Janusza Krasińskiego.

Imprezą towarzyszącą konferencji był Panel ekspercki, zatytułowany: Dramat i teatr historyczny dzisiaj, z udziałem wybitnych praktyków i teoretyków sceny. Uczestniczyli: prof. dr hab. Maciej Wojtyszko, prof. dr hab. Włodzimierz Szturc, dr hab. Jagoda Hernik-Spalińska, dr Daniel Przastek i Paweł Łysak. Po zakończeniu ciekawej dyskusji odbył się uroczysty bankiet.

Dziękujemy wszystkim prelegentom i uczestnikom za wzięcie udziału w naszej konferencji. Zapraszamy na kolejne, organizowane przez nas konferencje.

Iwona Gosik-Kapelińska

Autorki zdjęć: Paulina Pruszkowska i Kinga Rogowska

Historia w wielu odsłonach - podsumowanie 36. Warszawskich Spotkań Teatralnych

Tegoroczne spotkania teatralne (14-27 kwietnia 2016) zdominowała tematyka historyczna sensu largo. Aż pięć spośród dziewięciu spektakli podjęło tematykę historyczną. Wystawiono dwa dramaty historyczne: dziwiętnastowieczny, autorstwa Nowaczyńskiego – Car Samozwaniec i współczesny - Nasza klasa Słabodzianka, pierwszy z nich dotyczy okresu XVII wieku, drugi wydarzeń XX stulecia wraz z II wojną światową. Cbapka (Swarka), osnuta na tle wydarzeń tej samej wojny ukazała rzeź wołyńską. Wydarzenia wojenne były ważne i przywoływane w Placu bohaterów - przypomina się o włączeniu Austrii do Rzeszy w marcu 1938 roku. A także Mickiewiczowskie Dziady, w warstwie historycznej ukazujące martyrologię narodu w dziewiętnastym wieku.

1. Plac bohaterów - heroizm trwania

Litewski Narodowy Teatr Dramatyczny wystawił sztukę Thomasa Bernharda Plac bohaterów, w reżyserii Krystiana Lupy. W spektaklu akcję zastąpiła sytuacja, to Czechowowski teatr oczekiwania: służące czekają na wyjazd i pakują pozostałe jeszcze rzeczy, bratanice oczekują na przyjście wuja, w ostatnim akcie wszyscy długo wyczekują przybycia syna zmarłego, by rozpocząć wspólną kolację.

Dominuje atmosfera spokoju, pogodzenia, rezygnacji. To sztuka bez intrygi, bez akcji, a jednak wręcz hipnotyzuje widza. Daje asumpt do snucia refleksji na temat kondycji inteligencji, rozkładu współczesnego świata, osuwania w nicość. „Rozmawiasz z człowiekiem, a okazuje się że idiota” – mówi zgorzkniały Robert. Rozkład dotyczy wszystkich sfer: polityki, mediów, życia naukowego, obyczajowości. Stąd i bardzo żywa reakcja widowni, na poszczególne kwestie, najchętniej oklaskiwane te, dotyczące życia politycznego.

Zachwyca w tym spektaklu również oszczędność i prostota scenografii: wystarczy szafa, okno, trochę butów do wyczyszczenia i koszul do wyprasowania, ławka, na której bohaterowie toczą dyskusję, w końcu stół i krzesła do ostatniej kolacji. Do tego spokojna gra aktorów, naturalność, brak patosu, szczególnie dobra rola Roberta.

Niewątpliwie Lupa urzeka dyskretnym mówieniem o rzeczach ważnych, spokojem, brakiem krzyku, może właśnie dlatego mu wierzymy.

2. Dziady - tylko bez mistycyzmu poproszę

Po zeszłorocznych Dziadach Rychcika, w tym roku mogliśmy obejrzeć przedstawienie wyreżyserowane przez Michała Zadarę Część III arcydramatu Adama Mickiewicza, zrealizowane w Teatrze Polskim we Wrocławiu. I może od razu wskażmy na różnicę, o ile zeszłoroczne wystawienie było swobodną interpretacją reżyserską, czymś co rzetelnie klasyfikując winno nazywać się „na motywach Mickiewiczowskiego tekstu”, to Zadara podjął się zadania, które bez wątpienia spowoduje zapisanie nazwiska tego reżysera w dziejach wstawień dramatu, jako tego, który tekst zachował w całości. O spektaklu tym pisano, że nierówny, są sceny dobre i ciekawe, są też pomysły cokolwiek osobliwe. Do mniej udanych należy scena balu, słaby przewidywalny wodewil, najciekawsze są: początek – sceny więzienne i samo zakończenie. Niewątpliwie dominuje tendencja demitologizująca, romantyczna mistyka zostaje uchylona, niejako zawieszona: czy Bóg istnieje, czy może zastępuje go Renanowski dżentelmen w białym garniturze? Wysiłek reżysera zmierzał ku psychologizowaniu, wyzbyciu się patosu, przełamaniu tautologicznego połączenia słowa i gestu - stąd początek najważniejszego monologu dramatycznego w literaturze polskiej połączony z sytuacja biologiczną, wydalania uryny. Na pewno to zaskakuje widza, podobnie jak, pijany ksiądz Piotr i postać Boga, zapowiadającego publiczności przerwę. Czy jednak w wystawieniu tego ważnego dla polskiej kultury tekstu potrzebujemy być zaskakiwani, czy nie wolelibyśmy otrzymać spektaklu koherentnego z pomysłem? Były fragmenty interesujące, ciekawe, całość jednak rozpada się. Z pewnością wolę Dziady Zadary, od tych, wystawionych przez Rychcika (o Afroamerykanach i kulturze popularnej w USA). Usuwanie w warstwie interpretacyjnej przesłania dramatu narodowego kończy się jakąś błazenadą – jak u Rychcika, psychologizowanie i usuwanie mistycyzmu także pozbawia tekst istotnych odwołań. Czekamy zatem na kolejne wystawienia, najlepiej takiego reżysera, który lubi historię i akceptuje mesjańskość. Po dwóch ostatnich sezonach teatralnych wiemy jak Dziadów nie wystawiać.

3. Płatonow dziewiętnastowieczny konwencjonalizm z przymrużeniem oka

Konstantin Bogomołow sięgnął po tekst Antoniego Czechowa i wyreżyserował spektakl Płatonow w krakowskim Teatrze Starym. Jak wystawić Czechowa, gdy treści i przekaz jest dziewiętnastowieczny, system wartości tudzież, jak o tym mówić w XXI wieku i zainteresować widza? Sposobem okazało się wygłaszanie kwestii zamiast grania, by pokazać dystans. Czechow nie lubił Stanisławskiego i aktorzy z pewnością nie grają w duchu Stanisławskiego. Temu służy także zamiana ról męskich na żeńskie, która daje parodystyczny wymiar (mężczyzna mówi kobiecą rolę, w niej padają słowa jak tęskniłam). Świetna w roli Płatonowa Anna Radwan. Trzeba było wynaleźć sposób na Płatonowa, bo kogo dziś mógłby jeszcze zainteresować dramat rozkochiwanych i porzucanych przez wiejskiego Don Juana kobiet, w tradycyjnym ujęciu? W świecie rozpadu, wolnych związków i patchworkowych rodzin trudno budować tragizm na zdradzie czy odejściu żony. Stąd pomysłem jest zabawkowy pistolet, bo zabijamy na niby, nie trzeba naprawdę, naprawdę trudniej jest po prostu żyć.

4. Car Samozwaniec czyli teatr okrucieństwa

Sztukę Adolfa Nowaczyńskiego Car Samozwaniec wyreżyserował Jacek Głomb i wystawił w Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy. Zgasły światła, grana na żywo muzyka zabrzmiała mocno, przeraźliwie, zapłonął prawdziwy ogień, a ściany spłynęły krwią - ekspozycja na górnym C, co będzie się działo dalej, jak jeszcze bardziej można stopniować napięcie? Spektakl grany metodą Stanisławskiego, trochę siłowo, aktorzy bardzo starali się, żeby pokazać że było krwawo i strasznie - my to wszystko wiemy. Niczym w teatrze okrucieństwa Artaud pod koniec części publiczności było już niedobrze od nadmiaru mocnych środków wyrazu. Teatr dostał nagrodę za odkrycie zapomnianego tekstu Nowaczyńskiego, co budzi zdziwienie, bowiem mający w historii literatury swoje zasłużone miejsce autor, został zapomniany przez twórców teatralnych. Reżyser poszedł tropem autora i dramat napisany w konwencji naturalistycznej dodatkowo spotęgował i otrzymaliśmy naturalistycznie wystawiony naturalizm: aktorzy noszą na sobie rzeźnicze fartuchy, do boku mają przepasane takież noże, jest w użyciu, jako ważny rekwizyt, stół z rzeźni, na którym rozbiera się mięso, obficie leje się krew, spłukiwana ze ścian szlauchem – to wszystko są środki do wyrażenia okrucieństwa historii i pokazania skomplikowanych stosunków polsko – rosyjskich w czasach Wielkiej Smuty, na początku XVII wieku.

5. Nasza klasa versus Umarła klasa

Sztukę Tadeusza Słabodzianka Nasza klasa wyreżyserował Oskaras Koršunonas, a wystawił Teatr Narodowy w Oslo. Spektakl ten jest przeciwwagą dla wystawienia Cara Samozwańca, jest od niego zupełnie odmienny, jeśli Nowaczyński napisał dramat polityczno – narodowy, Słabodzianek ukazuje mikrohistorię poszczególnych uczniów z klasy w makrohistorii świata XX wieku. Skandynawskiego reżysera znamionuje całkowita odmienność środków - ukazanie siedemdziesięciu lat polskiej historii (akcja zaczyna się w roku 1935, kończy już 2000 r.): stalinizmu, komunizmu, bolszewizmu, nazizmu drugiej wojny światowej, pogromu żydowskiego, scen ulicznego linczu - bez scen przemocy i bez okrucieństwa właśnie. Aktorzy pokazują że linczują, ale nikt tu nikogo nie bije. Wszystko to w pięknej scenografii, która zachwyca prostotą, teatrem robionym ad oculos, bo aktorzy właściwie nie schodzą ze sceny, tutaj zmieniają kostiumy i rekwizyty. 70 lat historii Polski ukazane na tle szarych, prostych betonowych płyt, kilku szkolnych ławek, ruchomej trójskrzydłowej zasłony przesuwnej. To wszystko – a to teatr właśnie, powtórzymy parafrazując Wyspiańskiego. Duńskiego reżysera łączy z Lupą minimalistyczne podejście do scenografii, która w obu przypadkach jest dopełniona przekazem multimedialnym. W scenicznej realizacji sztuki odnajdujemy odwołanie do Kantrowskiej Naszej klasy i nadmarionety, bo taką kukłę – dziecko trzymają przed sobą aktorzy, aby wskazać na upływający czas, pokazać nieuchronność przemijania.

Ideologiczno - publicystyczny dramat Słabodzianka, został wyreżyserowany w sposób nadający tekstowi przesłanie uniwersalne, co odbywa się na kilku płaszczyznach. Począwszy od tematyki męczeństwa narodu żydowskiego, poprzez kukły, - niby Craigowskie nadmarionety, jako wektor nieubłaganego przepływu czasu, wykładnię w sferze filozoficznej tęsknoty za idealnym dzieciństwem, do którego nie ma powrotu.

6. Śmierć i dziewczyna czyli „Wiele hałasu o nic”

Teatr Polski we Wrocławiu zaprezentował Śmierć i dziewczynę, spektakl, który powstał na podstawie wybranych utworów Elfriede Jelinek, po tym samym tytułem. Wyreżyserowała go Ewelina Marciniak. Moim zdaniem był to jeden ze słabszych spektakli, doskonały przykład na to, jak skandal nie wypromuje dzieła, które samo nie obroni się ciekawą wizją artystyczną. Bywały piękne sceny, ale całość rozpada się, brak wyrazistości. Nie wiemy kto jest bohaterem głównym, brakuje zakończenia. Jeden z bohaterów poucza wciągniętego w rozmowę przedstawiciela widowni – to nie kabaret, to teatr. To kabaret - odpowiem po cichu, teatr używa teatralnych środków wyrazu, a kabaret bawi golizną i podkasaniem.

Warszawskie Spotkania Teatralne były okazją do obejrzenia ciekawych przedstawień, jakkolwiek od kilku lat słychać, że ich poziom się obniża, cel jednak został osiągnięty - pokazano najważniejsze spektakle grane w kraju. Święto warszawskich teatromanów było okazją do wielu ciekawych spotkań i interesujących rozmów. Dziękuję wszystkim za inspirujące rozmowy kuluarowe i miłą atmosferę świętowania. Do zobaczenia za rok.

Iwona Gosik-Kapelińska

Program konferencji naukowej: "Światy Jana Kasprowicza"

Program konferencji

Zapraszamy do Muzeum Jana Kasprowicza na Harendzie w dniach 25-27 czerwca 2016 r. na ogólnopolską konferencję naukową pt. "Światy Jana Kasprowicza", zorganizowaną w 90-lecie śmierci Poety i setną rocznicę wydania "Księgi ubogich", jak również na kolejny "Wieczór na Harendzie", który odbędzie się 26 czerwca o godz. 20:00.

"Czechowicz przy obrazie"

24 czerwca w piątek o godz. 16.00 zostanie zaprezentowany obraz Jana Wydry - bliskiego przyjaciela Józefa Czechowicza, wybitnego malarza, członka kazimierskiego Bractwa Św. Łukasza - pt. "Wskrzeszenie Łazarza", który został wypożyczony z Muzeum Narodowego w Warszawie i po konserwacji w pracowni Muzeum Lubelskiego będzie udostępniony zwiedzającym przy Złotej. Z tej okazji Teatr ITP KUL pod kierunkiem ks. dr. Mariusza Lacha przygotował czytanie dramatu "Obraz" Józefa Czechowicza zatytułowane "Czechowicz przy obrazie".

Zaproszenie na otwarcie "Dziedzińca kulturalnego Jerozolimskie 107"

Zaproszenie na wernisaż wystawy malarstwa Janusza Orzechowskiego

Program konferencji: "Wobec nadziei"

Katedra Dramatu i Teatru KUL

Zaprasza na ogólnopolską sesję pt.

WOBEC NADZIEI.

AKSJOLOGICZNE PROBLEMY DRAMATU I TEATRU XX WIEKU

KUL 30 maja 2016, sala 13 GG

10:00 Otwarcie sesji: prof. Hubert Łaszkiewicz - Dziekan WNH KUL

· Dr hab. Ryszard Strzelecki, prof. UKW – Perypetie ludzkiej podmiotowości w dzisiejszej refleksji kulturowej
Prof. dr hab. Jadwiga Czerwińska (UŁ) – Paideia i nadzieja w starożytnym teatrze greckim
Dr hab. Anna Podstawka (KUL) - Człowiek i transcendencja w dramacie początku XX w.

Przerwa na kawę

Prof. dr hab. Wojciech Kaczmarek (KUL) – Odnajdywanie nadziei w teatrze XX w.
Prof. dr hab. Maria Olszewska (UW) – W kleszczach lęku, czyli Dialogi karmelitanek Georgesa Bernanosa.

Dyskusja

13:00 Obiad

14:30 Wznowienie obrad:

Ks. dr Mariusz Lach (KUL) - Idee teatralne Juliusza Osterwy we współczesnym teatrze amatorskim
Dr Agnieszka Oseła (Zwierzyniec) - Aksjologiczne barwy świata teatru młodzieżowego
Dr Joanna Michalczuk (KUL) – „Co mają zrobić ci, którzy nie widzieli?”. O Szawle Roberta Urbańskiego.
Dr Sylwia Dęga (Łódź-Sieradz) - Teatr „za kratami”, ale z nadzieją.
Dr Agnieszka Jarosz (KUL) - „Ale nieraz bywa tak, że coś nie jest, a jest, i prawdziwsze niż by było”. Ujęcia nadziei w Drzewie Wiesława Myśliwskiego.

Dyskusja

17:00 Zamknięcie sesji

Program konferencji "W teatrze dziejów"

Międzynarodowa Konferencja Naukowa

W teatrze dziejów. O dramacie historycznym od 1864 roku do dzisiaj
(9-10 maja 2016)

Poniedziałek 9 maja

Pałac Tyszkiewiczów-Potockich
(sala Balowa)

9.00-11.20 obrady i dyskusja

9.00 Powitanie uczestników konferencji

9.20 – 10.00 prof. dr hab. Dobrochna Ratajczakowa, Uniwersytet Adama Mickiewicza – Po co dramatowi historia – po co historii dramat

10.00 prof. dr hab. Jacek Kopciński, Instytut Badań Literackich PAN – Dramatyzowanie historii: wizja lokalna, niby-reportaż, opowieści z krypty

10.20 prof. dr hab. Włodzimierz Szturc, Uniwersytet Jagielloński – Poetyka a polityka dramatu po 1968 roku

10.40 dr Olga Ciwkacz, Uniwersytet w Iwanofrankowsku (Ukraina) – Recepcja i interpretacja dramatów historycznych na scenie polskiego teatru w Stanisławowie (1867-1939)

11.00 dyskusja

11.20-11.40 przerwa kawowa

Podział na sesje

Pałac Tyszkiewiczów-Potockich
(sala Balowa)

11.40 -13.40 obrady i dyskusja

11.40 dr Edyta Gracz-Chmura, Uniwersytet Jagielloński – Budowanie wspólnoty? Obraz wsi pouwłaszczeniowej w dramatach Władysława Ludwika Anczyca

12.00 dr Iwona Gosik-Kapelińska, Uniwersytet Warszawski – Adam Bełcikowski komediopisarzem historycznym

12.20 dr hab. Beata K. Obsulewicz-Niewińska, profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego – Śmierć nie boli. O Arri. Tragedia w 3 aktach wierszem Józefa Kościelskiego

12.40 prof. dr hab. Tomasz Sobieraj, Uniwersytet Adama Mickiewicza – Zmagania z formą, czyli blaski i cienie dramatu historycznego Wit Stwosz Wincentego Rapackiego

13.00 dr Dawid Maria Osiński, Uniwersytet Warszawski – Figury oświeconych i figury Oświecenia w dramacie historycznym drugiej połowy XIX wieku

13.20 dyskusja

13.40 – 14.40 obiad

14.40 – 16.00 obrady i dyskusja

14.40 dr hab. Monika Gabryś, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej – Z „prehistorii Słowian" - Mściwój i Swanhilda Bronisława Grabowskiego

15.00 prof. dr hab. Maria Jolanta Olszewska, Uniwersytet Warszawski – Historia Serbów w dramat przekuta (Królewicz Marko Bronisława Grabowskiego)

15.20 dr hab. Hanna Ratuszna, profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika – Prorokini – światło w ciemności – dramat historyczny Bronisława Grabowskiego

15.40 dyskusja

16.00 – 16.20 przerwa kawowa

16.20 – 18.00 obrady i dyskusja

16.20 dr hab. Małgorzata Okulicz-Kozaryn, Uniwersytet Adama Mickiewicza – Idee religii ludzkości w tryptyku dramatycznym Z przeszłości Marii Konopnickiej

16.40 s. dr hab. Wiesława Tomaszewska, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego – Projekcja jakości metafizycznych w dramatach Margaret (Marii Gertrudy Skórzewskiej)

17.00 dr Mateusz Skucha, Uniwersytet Jagielloński – Górą Radziwiłł Adolfa Walewskiego, albo… jak Kraszewskiego na scenę przerabiano

17.20 dr hab. Dorota Fox, dr hab. Grażyna Maroszczuk, Uniwersytet Śląski – Wobec historii, wobec polskości. Funkcje nawiązań historycznych w twórczości dramatycznej pisarzy śląskich XIX wieku (Jan Nikodem Jaroń, Piotr Kołodziej, Karol Miarka, Julian Ligoń)

17.40 dyskusja

18.00 Zakończenie obrad I dnia

Poniedziałek (równolegle)

Pałac Kazimierzowski
(sala nr 15)

11.40 -13.40 obrady i dyskusja

11.40 dr hab. Wiesław Ratajczak, prof. Uniwersytetu Adama Mickiewicza – Leopolda Starzeńskiego dramaty o dziejach Ukrainy. Dramat Stracona wideta

12.00 dr hab. Marek Dybizbański, Uniwersytet Opolski – Komedia historyczna, czyli romantyczne koneksje teatru Eugène'a Scribe’a

12.20 dr hab. Anna Podstawka, Katolicki Uniwersytet Lubelski – Polska recepcja dramatów historycznych Augusta Strindberga

12.40 dr hab. Magdalena Maria Piotrowska, profesor Uniwersytetu Adama Mickiewicza – Obrazy świetlne a przestrzeń dramatu historycznego

13.00 mgr Dominika Szymocha – O niestosowności „trylerowania” przez króla Sobieskiego, czyli zmagania z historią w polskich librettach operowych Młodej Polski. Rekonesans

13.20 dyskusja

13.40 – 14.40 obiad

14.40 – 16.00 obrady i dyskusja

14.40 mgr Agnieszka Karlińska, Uniwersytet Warszawski – Kreowanie autentyczności: strategie „ucieleśnionej przejrzystości” w dramacie historycznym przełomu XIX i XX wieku

15.00 dr Marta M. Kacprzak, Uniwersytet Warszawski – Kultura staropolska w dramacie młodopolskim. Jegomość Pan Rej w Babinie Adolfa Nowaczyńskiego

15.20 ks. dr Grzegorz Głąb, Katolicki Uniwersytet Lubelski – Napoleon zdegradowany?! O Bogu wojny Adolfa Nowaczyńskiego

15.40 dyskusja

16.00 – 16.20 przerwa kawowa

16.20 – 17.40 obrady i dyskusja

16.20 mgr Halina Kucyk, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego – Problem zdrady jako aspekt przemian społecznych w dramacie historycznym Donna Aluica Jerzego Żuławskiego

16.40 Joanna Dobrowolska, Uniwersytet Warszawski – Dramat historyczny w twórczości Jadwigi Marcinowskiej. Młodopolska wizja narodzin Królestwa Polskiego i schyłku Rzeczypospolitej Obojga Narodów w Twórcy i Kościuszce

17.00 dr hab. Edward Jakiel, Uniwersytet Gdański – O zapomnianym dramacie bolesławowskim z początku XX wieku (Bolesław Śmiały, ksiądz Dionizy Bączkowski)

17.20 dyskusja

18.00 Zakończenie obrad I dnia

wtorek 10 maja

Pałac Tyszkiewiczów-Potockich

9.00-10.40 obrady i dyskusja

9.00 mgr Michał Zdunik, Uniwersytet Warszawski – Polski dramat postsakralny – polski dramat posthistoryczny. Próba nowej metodologii.

9.20 dr hab. Elżbieta Flis-Czerniak, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej – Wokół Bolesława Śmiałego Stanisława Wyspiańskiego

9.40 dr hab. Magdalena Sadlik, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie – Sceniczne losy Nocy listopadowej Stanisława Wyspiańskiego

10.00 dr Michał Mizera, Uniwersytet Warszawski – Stanisław Zygmunt August Wyspiański

10.20 dyskusja

10.40-11.00 przerwa kawowa

11.00 -12.40 obrady i dyskusja

11.00 Michał Krzysztof Dudek, Uniwersytet Warszawski – Zdemaskować historię – pomysł arcygroteskowy. Messe Noire dziejów w Termopilach polskich Tadeusza Micińskiego

11.20 dr hab. Beata Utkowska, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach – Transgresje (gatunkowe) i granice (kulturowe). O sposobie budowania wizji rzezi galicyjskiej w Turoniu Stefana Żeromskiego

11.40 dr Elżbieta Wróbel, Akademia Jana Długosza w Częstochowie – Z recenzenckiej perspektywy. Emil Breiter o warszawskich inscenizacjach dramatu historycznego w latach dwudziestych XX wieku.

12.00 dr hab. Grażyna Legutko, profesor Uniwersytetu Jana Kochanowskiego – Od paraboli do weryzmu. Obraz bolszewizmu w dramacie polskim z lat dwudziestych

12.20 dyskusja

12.40 -13.00 przerwa kawowa

13.00 -14.20 obrady i dyskusja

13.00 dr Marek Średniawa, Instytut Witkacego – Gyubal Wahazar. Ponadczasowość i uniwersalność historiozoficzna nieeuklidesowych dramatów Stanisława Ignacego Witkiewicza

13.20 mgr Dominik Gac, Instytut Witkacego, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej – Dwie wojny, dwie historiozofie. Miejsce historii w tekstach dramatycznych Andrzeja Rybickiego i Stanisława Ignacego Witkiewicza.

13.40 mgr Przemysław Pawlak, Instytut Witkacego, IS PAN – Kamuflaże postaci historycznych w dramatach Witkacego

14.00 dyskusja

14.20 – 15.20 obiad

15.20 -17.20 obrady i dyskusja

15.20 dr Joanna Warońska, Akademia Jana Długosza w Częstochowie – Dramat historyczny w refleksji Skamandrytów

15.40 mgr Anna Dżabagina, Uniwersytet Warszawski – Eleonory Kalkowskiej historyczna fantazja na berlińską̨ Wiosnę̨ Ludów – März: Dramatische Bilderfolge aus dem Jahre 48

16.00 mgr Marta Krystyna Tylkowska, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego – Dwie interpretacje Sprawy Dantona Stanisławy Przybyszewskiej

16.20 mgr Agnieszka Wasilewska, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego – W obronie „źrenicy wolności” – ideologizacja w dramacie Ferdynanda Goetla Samuel Zborowski (Rycerz na Podolu)

16.40 Apolinary Rzońca, Akademia Teatralna im. Zelwerowicza, Co się zdarzyło w Nohant? Próba odpowiedzi na podstawie dramatu Lato w Nohant Jarosława Iwaszkiewicza oraz wybranych inscenizacji w polskim teatrze drugiej połowy XX wieku

17.00 – 17.20 dyskusja

17.40 - 18.00 przerwa kawowa

18.00 – 19.40 obrady i dyskusja

18.00 dr hab. Jacek Rozmus, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie – Gałązka rozmarynu Zygmunta Nowakowskiego

18.20 mgr Marek Grajek, Uniwersytet Warszawski – Historia na wyrywki Wacława Grubińskiego

18.40 mgr Tomasz P. Bocheński, Uniwersytet Jagielloński – Remis dziejów? Historia i rewolucja w koncepcji i dramacie Andrzeja Trzebińskiego

19.00 dr Karol Samsel, Uniwersytet Warszawski – Cypriana Norwida i Tadeusza Gajcego koncepcje historycznego misterium – na przykładach Wandy oraz Misterium niedzielnego

19.20 dyskusja

19.40 Zakończenie obrad II dnia

Wtorek 10 maja - równolegle

Pałac Kazimierzowski

9.00-10.40 obrady i dyskusja

9.00 dr hab. Ewa Nawrocka, Uniwersytet Gdański – O dramatach historycznych Marii Dąbrowskiej (Geniusz sierocy, Stanisław i Bogumił)

9.20 mgr Katarzyna Małgowska, Uniwersytet Warszawski – Rozliczenia i diagnozy. Pierwsze dni II wojny światowej w Domku z kart Emila Zegadłowicza

9.40 prof. dr hab. Mirosława Ołdakowska-Kuflowa, Katolicki Uniwersytet Lubelski – Nieromantyczny dramat o romantyzmie. Noce narodowe Romana Brandstaettera

10.00 mgr Maciej Chojnowski, Uniwersytet Warszawski – Historia – teatr – polityka. Dramaty historyczne przedstawicieli teatru zaangażowanego społecznie w Hiszpanii frankistowskiej na temat Chojnowskiego (dramaty powstające w epoce pofrankistowskiej)

10.20 dyskusja

10.40-11.00 przerwa kawowa

11.00 -12.40 obrady i dyskusja

11.00 dr Piotr Morawski, Uniwersytet Warszawski – Caryca Katarzyna Jolanty Janiczak jako dramat historyczny

11.20 dr Beata Popczyk-Szczęsna, Uniwersytet Śląski – Portret(y) carycy – Semiramida Macieja Wojtyszki i Caryca Katarzyna Jolanty Janiczak

11.40 mgr Ewa Uniejewska, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej – Co by było gdyby, czyli Macieja Wojtyszki zabawy z historią

12.00 dr hab. Marek Kochanowski, Uniwersytet w Białymstoku – Koniec historii w trylogii wierszalińskiej Tadeusza Słobodzianka (Car Mikołaj, Prorok Ilija, Śmierć proroka)

12.20 dyskusja

12.40 -13.00 przerwa kawowa

13.00 -14.20 obrady i dyskusja

13.00 prof. dr hab. Ewa Wąchocka, Uniwersytet Śląski – Historyczne rewizje Władysława Terleckiego

13.20 dr Antoni Winch, Instytut Sztuki PAN – Dramat historyczny, czyli dramat historii w twórczości Sławomira Mrożka

13.40 dr hab. Anna Sobiecka, profesor Akademii Pomorskiej w Słupsku – Dramatyzacje historii w nowym polskim dramacie (na wybranych przykładach)

14.00 dyskusja

14.20 – 15.20 obiad

15.20 dr Agnieszka Kramkowska-Dąbrowska, Instytut Badań Literackich PAN – Wobec historii. Romantyczny heroizm i ciało cierpiące w Krzaku gorejącym Janusza Krasińskiego

15.40 prof. dr hab. Andrzej Zieniewicz, Uniwersytet Warszawski – „Wydarzenie dramatyczne”. Forma sceniczna jako spełnienie/zapis trudnego doświadczenia historycznego we współczesnej literaturze autobiograficznej (Osiecka, Konwicki, Tulli)

16.00 mgr Karolina Matuszewska, Uniwersytet Warszawski – Mindaugas, Mažvydas i Katedra jako filary litewskiej świadomości narodowej, czyli o trylogii dramatycznej Justinasa Marcinkevičiusa

16.20 dr Jacek Mikołajczyk, Uniwersytet Śląski – Hamilton Lina-Manuela Mirandy: musical historyczny dzisiaj

16.40 mgr Kamila Łapicka, Uniwersytet Warszawski – Niewygodne pytania do teraźniejszości, czyli esej Dramaturgo como historiador (Dramaturg jako historyk) Juana Mayorgi

17.00 dyskusja

17.20 – 17.40 przerwa kawowa

17.40 – 19.20 obrady i dyskusja

17.40 dr hab. Krystyna Latawiec, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie – „Komizm historii" w teatralnych inscenizacjach przeszłości

18.00 mgr Paulina Drozdowska, Uniwersytet Jana Kochanowskiego – Hemar. Poeta przeklęty i Kordian – polityczny testament Piotra Szczerskiego

18.20 mgr Małgorzata Andrzejak-Nowara, Uniwersytet Opolski – Jerzego Jarockiego Sprawa czyli Słowacki (nie)kanoniczny?

18.40 mgr Katarzyna Raduszyńska, Instytut Sztuki PAN – Jak dziś pisać dramaty historyczne i jak je dziś wystawiać? – strategie, zwrot pamięciowy, relacja między pamięcią a historią, narzędzia sceniczne

19.00 dyskusja

19.20 Zakończenie obrad II dnia

Zaproszenie na konferencję "Dramat poetycki od-nowa"

Pracownia Historii Dramatu 1864-1939 przy Instytucie Literatury Polskiej Wydziału Polonistyki UW

Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

w Lublinie

Instytut Filologii Polskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II

Oddział Literacki im. Józefa Czechowicza Muzeum Lubelskiego

mają zaszczyt zaprosić do wzięcia udziału

w interdyscyplinarnej konferencji naukowej

Dramat poetycki od-nowa,

która odbędzie się w dniach 25-26 października 2016 roku w Lublinie

Podczas konferencji, której celem jest interdyscyplinarna analiza zjawisk związanych z kształtowaniem się, ewolucją, modernizacją, a także nowoczesnymi propozycjami dramatu poetyckiego, który zdaje się we współczesnej kulturze ponownie dochodzić do głosu, postaramy się od-nowa spojrzeć na fenomen tej formy wypowiedzi artystycznej.

Wychodząc od klasycznych, wciąż aktualnych rozpoznań Ireny Sławińskiej sformułowanych w szkicu Ku definicji dramatu poetyckiego, chcielibyśmy podjąć wielopłaszczyznową dyskusję, która obejmie zarówno retradycje, jak i współczesność polskiego dramatu poetyckiego w możliwie szerokim rozumieniu tego pojęcia.

Konfrontacji ze współczesnymi ujęciami metodologicznymi wymagają kwestie dotyczące różnych zagadnień. Tematykę konferencji proponujemy ująć w postaci haseł, które przedstawiamy Państwu jako katalog „otwarty”:

- wyróżniki i paradygmaty dramatu poetyckiego,

- zagadnienia genologii i poetyki tekstu,

- dramat liryczny, religijny, misteryjny, „wewnętrzny”, subiektywny etc.,

- dramat poetycki jako kategoria estetyczna,

- problematyka organizacji językowej tekstu,

- dramat poetycki z perspektywy twórców (od teorii do praktyki),

- antropologiczny wymiar dramatu poetyckiego,

- historyczność w dramacie poetyckim,

- dramat poetycki jako dzieło (nie)sceniczne,

- dramat poetycki w realizacjach teatralnych,

- recepcja dramatu poetyckiego (dawna i współczesna): naukowa, sceniczna, krytycznoteatralna i krytycznoliteracka,

- nowe odczytania dzieł znanych oraz przypomnienie utworów zapomnianych,

- próby ukazania wkładu wybranych autorów w rozwój nowoczesnych form dramatu poetyckiego,

- dramat poetycki w kontekście kulturowym,

- dramat poetycki dziś.

Przewidujemy opłatę konferencyjną w wysokości 320 zł, w ramach której zapewniamy: obiady oraz serwis kawowy, materiały konferencyjne i druk recenzowanej książki pokonferencyjnej.

Wypełniony formularz zgłoszeniowy wraz z abstraktem (o objętości do 2000 znaków) prosimy przesłać do 10 czerwca 2016 r. na adres dramatpoetycki2016@gmail.com

Kierownicy konferencji:

Dr Jarosław Cymerman (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Oddział Literacki im Józefa Czechowicza Muzeum Lubelskiego)

Ks. Dr Grzegorz Głąb (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II)

Sekretarze konferencji:

mgr Dominik Gac (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej)

mgr Urszula Motyka (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II)

Komitet organizacyjny:
prof. dr hab. Maria Jolanta Olszewska (Uniwersytet Warszawski)

prof. dr hab. Wojciech Kaczmarek (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II)

dr hab. Anna Podstawka (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II)

dr hab. Monika Gabryś-Sławińska (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej)

dr Grzegorz Kondrasiuk (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej)

Od Historii do Dramatu